Als robots ons werk overnemen, kan ik dan nu al met pensioen?

Als ik om me heen kijk, zie ik steeds meer robots verschijnen. Zowel op mijn werk als bij mij thuis. Zo hoef ik niet meer te stofzuigen dat besteed ik uit aan mijn robotstofzuiger. Op mijn werk praat ik tegen mijn computer en die voert opdrachten voor me uit. Dus de robots en computers doen ons werk en wij kunnen met pensioen. Of toch niet?

Hoe slim is een computer?

De hype rondom robots, computers en kunstmatige intelligentie is groot. Zelfs zo groot dat het lijkt of ze alles kunnen wat wij kunnen, en beter. Echter, schijn bedriegt. Ja, we doen slimme dingen met kunstmatige intelligentie. Zo wordt bijvoorbeeld vroegtijdig huidkanker opgespoord met foto’s die we maken met onze telefoon. En kunnen we fraude beter detecteren door patronen te vinden in grote hoeveelheden data. Maar er ontbreekt nog veel aan de huidige staat van kunstmatige intelligentie.

“AI is momenteel erg, erg dom,” zegt Andrew Moore, een vice-president van Google. “Het is echt goed in het doen van bepaalde dingen die onze hersenen niet aankunnen, maar het is niet iets wat we kunnen aanzetten om een algemene redenering uit te voeren met zaken als analogieën of creatief denken of buiten de kaders springen.”

Kunstmatige intelligentie verandert de wereld

En toch lees ik overal dat kunstmatige intelligentie de wereld gaat veranderen en dat ik mogelijk mijn baan kwijtraak. Dat staat in schril contrast met de uitspraken van Andrew Moore dat AI momenteel erg, erg dom is. Hoe zit dat dan?

Het antwoord hierop is tweeledig:

• Aan de ene kant heeft dit te maken met het verschil van kunstmatige generieke intelligentie¹  en toegepaste kunstmatige intelligentie².
• Aan de andere kant komt het doordat zowel het doemdenken als de euforie worden overdreven.

Verschil tussen generieke en toegepaste kunstmatige intelligentie

Wanneer we lezen over robots en computers die ons volledig voorbijstreven in intelligentie, creativiteit en redeneringsvermogen, dan fantaseren de makers over artificiële generieke

intelligentie. Dan worden complete beroepen geautomatiseerd en hebben computers een zelfbewustzijn. Veel mensen discussiëren en waarschuwen alvast over deze vorm en de mogelijke consequenties hiervan. Maar deze vorm bestaat niet en de wetenschap toont ook nog nergens dat we hier naartoe op weg zijn.

Wat wel bestaat is toegepaste kunstmatige intelligentie. Deze vorm richt zich op het automatiseren van specifieke herhalende taken of taken met een hoeveelheid data die niet meer in ons hoofd past. Bedenk bijvoorbeeld dat je bij een klantenservice het grootste gedeelte van je dag antwoord geeft op dezelfde (vaak makkelijke) vragen. Dat kan voor je worden overgenomen. Zo hou je meer tijd over om moeilijke vragen te beantwoorden. Deze vorm van kunstmatige intelligentie ondersteunt ons om ons werk beter te doen.

Doemdenken en euforie

Duidelijk is dat kunstmatige intelligentie een belangrijke vernieuwing is. Zo zegt het Task Force AI van onder meer de werkgeversorganisatie VNO-NCW: “AI is een basisinnovatie te vergelijken met de opkomst van de stoommachine of elektriciteit, waaruit nieuwe producten en diensten ontstaan en verbeteren. Nu al wordt AI toegepast op veel terreinen van het dagelijks leven. Denk aan zorg, mobiliteit en veiligheid. ” Een dergelijke vernieuwing nodigt uit om in tegenstellingen te denken. De media is hier gek op. Hoe groter de tegenstelling, des te interessanter het verhaal. Dit zorgt ervoor dat voornamelijk doemdenkers en haast euforische mensen over kunstmatige intelligentie aan het woord zijn: ofwel de wereld vergaat ofwel de wereld wordt gered door kunstmatige intelligentie. Dit vertroebelt het beeld over de huidige stand van de techniek, die eenvoudig en krachtig is.

Maar de ontwikkeling gaat toch snel?

Iedere week is er een zogenaamde doorbraak in de kunstmatige intelligentie. Zo kopte het NRC laatst nog: “Computer heeft strakste pokerface”. Omdat na het dammen, schaken en go de computer nu ook weet te winnen bij pokeren. Met bluffen, nog wel. Dat zijn doorbraken op toegepast niveau. Daar gaat de ontwikkeling snel. Zo kan Alzheimer jaren eerder ontdekt worden door kunstmatige intelligentie. Deze doorbraken worden gemaakt met bekende technieken. Voor de groei naar kunstmatige generieke intelligentie zijn nog veel technologische doorbraken nodig. En de laatste technologische doorbraak op kunstmatige intelligentie is van ruim 10 jaar geleden. Het lijkt er dus op dat we voorlopig nog vastzitten aan de automatisering van taken.

Kan ik al met pensioen?

Je kunt nog niet met pensioen dankzij kunstmatige intelligentie. We automatiseren specifieke taken, maar geen hele beroepen. De stand van de techniek laat dat niet toe. We moeten maar zien of we ooit zo ver komen dat de computer ons werk kan doen. Hopelijk kan ik binnenkort wel taken als afstoffen en het bijhouden van mijn administratie uitbesteden aan een robot. En gelukkig heb ik nog een leuk beroep dat ik nog jaren mag uitvoeren.

Wil je weten wat Data & Artificial Intelligence voor je kunnen betekenen vandaag de dag? Ben je benieuwd naar niet-technische verhalen over Machine Learning? Abonneer je dan op het Nederlandstalige eMagazine AIToday. Volledig geschreven en uitgebracht door AI-experts voor Business & IT.

1. Ook wel “artificial general intelligence”, “strong ai” of “full ai” geheten (back to text)
2. Ook wel “applied ai”, “narrow ai” of “weak ai” geheten (back to text)